Pracownik ochrony a praca w niedzielę w równoważnym czasie pracy

Odpowiedź: Pracodawca musi raz na cztery tygodnie zapewnić pracownikowi niedzielę wolną od pracy.

System równoważnego czasu pracy (równoważny czas pracy) został uwzględniony w ustawie z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy w art. 135. Polega on na tym, że dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy ponad 8 godzin w niektórych dniach. Tak przedłużony dobowy wymiar czasu pracy musi by jednak zrównoważony:

• krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych innych dniach lub
• dniami wonnymi od pracy

tak, aby w okresie rozliczeniowym nie zostały przekroczone przeciętne normy:

• 50 godzin w tygodniu,
• 5 dni w tygodniu.

Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy (art. 151^[12] ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy).

Obowiązek zapewniania co najmniej raz na 4 tygodnie niedzieli wolnej od pracy dotyczy wszystkich pracowników pracujących w niedzielę, z wyjątkiem osób pracujących w weekendowym systemie czasu pracy.

Ustalając harmonogram czasu pracy we wskazanym w pytaniu przypadku pracodawca ma obowiązek stworzyć go w taki sposób, aby zapewniał on co najmniej jedną na cztery tygodnie niedzielę wolną od pracy. To oznacza, że pracownik w 4-tygodniowym okresie ma mieć zapewnioną jedną niedzielę wolną od pracy.

Jednocześnie wskazać należy, że przepisy Kodeksu pracy nie wskazują jednak, jak liczyć 4 tygodnie, w ramach których powinna przypadać wolna niedziela. Powstaje pytanie, czy odwoływać się do definicji tygodnia pracy przyjętego na potrzeby rozliczania czasu pracy? Tydzień jest rozumiany jako 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego, czy też dzień wolny rozliczać w oparciu o kalendarzowe rozumienie tygodnia.

Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 4 sierpnia 2009 r. (znak: GPP-459-4560-49/09/PE/RP), „art. 151[^12] k.p. nie precyzuje, jak liczyć te cztery tygodnie. Można więc przyjąć, że rytm, w jakim podwładnemu będzie udzielana wolna niedziela, jest niezależny od okresów rozliczeniowych i w zasadzie powinien być odnoszony do układu tygodni w roku kalendarzowym. Natomiast z uwagi na to, że ten przepis nie określa początku czterotygodniowego okresu, w jakim ma przypadać wolna niedziela, pracodawca wywiąże się z tego wymogu, jeśli w każdym dowolnie wybranym czterotygodniowym okresie będzie przypadać co najmniej jedna niedziela wolna od pracy”.