Zwolnienie ze służby przygotowawczej dla urzędnika, który już zajmował stanowisko urzędnicze

Odpowiedź: Skoro pracownik był wcześniej zatrudniony w samorządzie terytorialnym na stanowisku urzędniczym, przez czas dłuższy niż 6 miesięcy, to obecnie nie jest osobą podejmującą pracę po raz pierwszy na stanowisku urzędniczym, a zatem nie musi odbywać służby przygotowawczej, zakończonej egzaminem.

Służba przygotowawcza to okres, w którym pracownik formalnie zatrudniony na stanowisku urzędniczym, ma zdobyć niezbędne umiejętności do wykonywania pracy na tym stanowisku. obejmuje teoretyczne oraz praktyczne przygotowanie do pełnienia obowiązków służbowych. W okresie odbywania służby przygotowawczej pracownik zdobywa wiedzę teoretyczną oraz przygotowuje się do pełnienia obowiązków służbowych w ujęciu praktycznym. Służba przygotowawcza kończy się egzaminem. Wynik egzaminu kończącego służbę przygotowawczą rozstrzyga o dalszym zatrudnieniu.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 i 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, dla pracownika podejmującego po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w czasie trwania zawartej z nim umowy o pracę na czas określony organizuje się służbę przygotowawczą. W przepisach zastrzeżono jednak, że na umotywowany wniosek osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownik jest zatrudniony, kierownik jednostki może zwolnić z obowiązku odbywania służby przygotowawczej pracownika, którego wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych.

W myśl art. 19 ust. 7 w związku z ust. 4 i 6 ustawy o pracownikach samorządowych, zwolnienie z obowiązku odbywania służby przygotowawczej pracownika nie zwalnia go z obowiązku złożenia egzaminu.  Pozytywny wynik jest warunkiem dalszego zatrudnienia pracownika.

Jak wskazano na wstępie, obowiązek odbycia służby przygotowawczej dotyczy pracownika podejmującego po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym na kierowniczym stanowisku urzędniczym.

Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy, przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę, o której wyżej mowa, rozumie się osobę, która:

1. nie była wcześniej zatrudniona w samorządzie terytorialnym, na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy i
2. nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.

Wynika z tego, iż osobą podejmującą pracę po raz pierwszy na stanowisku urzędniczym jest tylko taka osoba, która spełnia łącznie oba warunki, gdyż są one połączone spójnikiem „i”, oznaczającym koniunkcję.

Z opisu stanu faktycznego, przedstawionego w pytaniu, wynika, że pracownik, którego pytanie dotyczy, spełnia tylko warunek 2 – nie odbył do tej pory służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym). Nie spełnia on natomiast warunku 1 – był wcześniej zatrudniony w samorządzie terytorialnym na stanowisku urzędniczym przez czas dłuższy niż 6 miesięcy, bo przez 3 lata.

To oznacza, że, zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, pracownik ten obecnie nie jest osobą podejmującą pracę po raz pierwszy na stanowisku urzędniczym. Zatem nie musi odbywać służby przygotowawczej, zakończonej egzaminem kończącym służbę przygotowawczą.