Emeryt i rencista bez wczasów pod gruszą – świadczenie nie musi przysługiwać wszystkim

Odpowiedź: Proponowany zapis w regulaminie ZFŚS nie jest niezgodny z prawem. Prawo do otrzymania tzw. wczasów może być uzależnione od skorzystania z 14 dni nieprzerwanego wypoczynku.

Pracodawca ma swobodę zdecydowania, czy i jak długi urlop wypoczynkowy będzie wymagany, aby pracownik mógł otrzymać świadczenie „wczasy pod gruszą”. Może to być urlop (okres wypoczynku) wynoszący 14 dni kalendarzowych, względnie okres krótszy, np. 7 dni. Możliwe jest również w ogóle odstąpienie od tego warunku i wypłacanie „wczasów pod gruszą” niezależnie od długości nieprzerwanego okresu urlopu (wypoczynku).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych:

• zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej „ZFŚS”) – z uwzględnieniem zasady, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zfśs uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS,
• zasady przeznaczania środków ZFŚS na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej,
• określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie ustawą z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Należy podkreślić, że dofinansowanie do wypoczynku, udzielane z ZFŚS, nazywane „wczasami pod gruszą”, nie jest tożsame ze świadczeniem urlopowym, o którym mowa w art. 3 ust. 3, 4-6 ustawy o ZFŚS. Świadczenie urlopowe wypłaca się pracownikom u pracodawców, u których zfśs nie jest tworzony. Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o ZFŚS, świadczenie urlopowe, wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Przepisy dotyczące świadczenia urlopowego nie znajdują zastosowania do „wczasów pod gruszą”. Oczywiście, regulamin ZFŚS, obowiązujący u pracodawcy, może wyraźnie nakazywać ich odpowiednie stosowanie. Jeżeli jednak nie ma takich zapisów, to regulacji o świadczeniu urlopowym nie stosuje się do wczasów pod gruszą.

W związku z powyższym, pracodawca ma swobodę zdecydowania, w uzgodnieniu ze związkiem zawodowym albo reprezentantem załogi, czy i jak długi urlop wypoczynkowy będzie wymagany, aby pracownik mógł otrzymać świadczenie „wczasy pod gruszą”.

Może to być urlop (okres wypoczynku) wynoszący 14 dni kalendarzowych, może być to okres krótszy. Możliwe jest również w ogóle odstąpienie od tego warunku i wypłacanie świadczenia niezależnie od długości nieprzerwanego okresu urlopu (wypoczynku).

Świadczenia z ZFŚS, w tym również wczasy pod gruszą powinny być wypłacane w zróżnicowanych wysokościach ze względu na kryterium sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osób uprawnionych do korzystania z funduszu.