Składki ZUS od umowy o dzieło dla doktoranta

Odpowiedź: Zawarcie umowy o dzieło z doktorantem, który otrzymuje stypendium nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych lub/i ubezpieczenia zdrowotnego. W tym przypadku nie należy stosować zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jak przy pracowniku. 

Doktoranci, którzy rozpoczęli kształcenie w szkołach doktorskich i pobierają stypendium doktoranckie, w okresie otrzymywania stypendium doktoranckiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom:

• emerytalnemu,
• rentowym,
• wypadkowemu.

Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i objęcie nim następuje na wniosek doktoranta.

Umowa o dzieło jest umową, która nie rodzi obowiązku ani ubezpieczeń społecznych ani ubezpieczenia zdrowotnego. Nie została nowiem wymieniona jako tytuł do ubezpieczeń w

• ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych),
• w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Od tej zasady istnieje wyjątek – zawarcie umowy o dzieło z własnym pracownikiem, z którym płatnik składek ma również podpisaną umowę o pracę lub jeśli wykonawca dzieła w ramach umowy o dzieło wykonuje pracę na rzecz swojego pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W takiej sytuacji od umowy o dzieło trzeba odprowadzić wszystkie obowiązkowe składki, tak jak od umowy o pracę. Z tym, że takiej osoby nie należy jednak zgłaszać osobno do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego.

Jest tak, ponieważ za pracownika, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W opisanej sytuacji nie ma to miejsca. Osoba, której dotyczy pytanie nie jest pracownikiem – jest doktorantem pobierającym stypendium. Wobec tego z tytułu zawarcia umowy o dzieło nie należy zgłaszać jej do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego, a także opłacać za nią, z tego tytułu składek na te ubezpieczenia.