Amortyzacja środków trwałych otrzymanych w ramach działu spadku

Pytanie: Podatnikowi w spadku po zmarłym ojcu przysługiwała 1/6 majątku (samochody ciężarowe). Nastąpiło jednak nabycie 100 % środków trwałych w drodze działu spadku (za zgodą wszystkich spadkobierców), które to środki zostały włączone do przedsiębiorstwa podatnika. Uważam, że to nabycie nie pozwala na zaliczenie odpisów amortyzacyjnych do kup. Czy tak? Czy sprzedaż takich środków będzie podlegała VAT?

Odpowiedź: Z art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o PIT wynika wyłączenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:

• nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
• dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
• nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
• nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.

Powyższe wyłączenie ma zastosowanie również do środków trwałych nabytych nieodpłatnie w wyniku działu spadku (zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 września 2021 r. – sygn. 0115-KDIT2.4011.217.2021.2.ŁS).

Jeżeli zatem w przedstawionej sytuacji nabycie przez podatnika 5/6 udziałów we współwłasności wskazanych samochodów nastąpiło w drodze nieodpłatnego działu spadku i nabycie to korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych samochodów jako środków trwałych podatnika stanowią koszty uzyskania przychodów tylko w 1/6 (tj. w części w jakiej udziały w ich współwłasności zostały nabyte przez podatnika w ramach spadku).

W przeciwnym razie (np. jeżeli wskazane nabycie nie korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn), wskazane wyłączenie nie ma zastosowania, a w konsekwencji dokonywane od przedmiotowych samochodów odpisy amortyzacyjne w całości mogą być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Skoro wskazane samochody należą do przedsiębiorstwa podatnika, ich sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23% (na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146ea pkt 1 ustawy o VAT). Z przepisów VAT nie wynika bowiem wyłączenie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży składników przedsiębiorstwa nabytych w ramach spadku czy w wyniku działu spadku.