Zwolnienie z PIT dla seniorów, czyli Polski Ład w praktyce. Jak przygotować listę płac dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny?

Jeżeli przychód pracownika – emeryta przekroczy limit (tj. 85.528 zł), to pracodawca zaczyna naliczać zaliczki podatkowe na ogólnych zasadach. Powinien to uczynić z zastosowaniem kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki podatkowe wynikającej z kwoty wolnej od podatku. Będzie to możliwe pod warunkiem, że pracownik złożył PIT-2.

Od 1 stycznia 2022 r., zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawy i PIT), z PIT są zwolnione przychody podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, otrzymane:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT, oraz
• z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca ustawy PIT albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Wymienione wyżej przychody są zwolnione do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85528 zł. Konieczne jest jednak spełnienie dwóch warunków. Mianowicie, podatnik:

• musi podlegać z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
• nie może, mimo nabycia uprawnienia, otrzymywać:
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin,
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a ustawy PIT,
• uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Zgodnie z przepisami wprowadzonymi przez Polski Ład, płatnik musi uwzględnić na liście płac ww. zwolnienia:

• tylko wtedy, gdy podatnik (pracownik lub zleceniobiorca) złoży pisemne oświadczenie o spełnianiu warunków do korzystania z rzeczonej preferencji;
• najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał ww. oświadczenie, nie dłużej niż do upływu termin wskazanego przez podatnika.

Jeżeli przychód pracownika korzystającego z ulgi dla seniora przekroczy limit 85.528 zł, pracodawca zacznie naliczać zaliczki podatkowe na ogólnych zasadach. Wiąże się to m.in. ze stosowaniem, przy rozliczaniu list płac, kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki podatkowe, wynikającej z kwoty wolnej od podatku pod warunkiem, że pracownik złożył PIT-2.

Zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy PIT, płatnik kalkulując zaliczkę podatkową od opodatkowanych należności pracownika, pomniejsza ją o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złożył oświadczenie, w którym stwierdzi, że:

1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;
2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3. nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy PIT;
4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Co ważne, ustawodawca w ramach Polskiego Ładu od 2022 r. również podwyższyć kwotę wolną od podatku do poziomu 30.000 zł, poprzez podniesienie kwoty zmniejszającej podatek do poziomu 5100 zł (30000 zł x 17% – 5100 zł = 0 zł).

Kwota wolna od podatku może być stosowana np. już przy obliczaniu zaliczek podatkowych. W jaki sposób? Poprzez odliczanie od wyliczanego zaliczek podatkowych 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej podatek.

Powyższe oznacza, że od 2022 r. pracodawcy powinni pomniejszać pracownikom, którzy złożyli oświadczenie PIT-2, miesięczne zaliczki podatkowe o kwotę 425 zł, zgodnie z wyliczeniem: 5 100 zł x 1/12 = 425 zł.

Bardzo ważną zmianą wprowadzoną przez Polski Ład jest tzw. ulga dla klasy średniej. Polega ona na odliczeniu od dochodu pewnej kwoty, której wysokość uzależniona jest od poziomu opodatkowanych przychodów. Nie chodzi o każdy rodzaj przychodów, a wyłącznie o przychody ze:

• stosunku służbowego,
• stosunku pracy,
• pracy nakładczej lub
• spółdzielczego stosunku pracy

podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy PIT. Są to przychody podlegające opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, tj. z wyłączeniem przychodów wolnych od podatku.

Jaki związek z ulgą dla klasy średniej ma ulga dla seniora? Warto wyjaśnić to na przykładzie. Jeżeli część wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu będzie wolna od podatku dzięki zastosowaniu ulgi dla osób uprawnionych do pobierania emerytury, a pozostała część będzie opodatkowana z uwagi na przekroczenie limitu 85528 zł, to ulga dla tzw. klasy średniej zostanie zastosowana wyłącznie do tej opodatkowanej kwoty przychodów. Oczywiście pod warunkiem, że kwota ta będzie wynosiła od 5.701 zł do 11.141 zł.

Na zakończenie trzeba odnieść się do rozporządzenia Ministra Finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Rozporządzenie weszło w życie w dniu 8 stycznia 2022 r. i wywołało dużo zamieszania.

Zawarte w nim przepisy przesuwają pobór i wpłatę zaliczki z umów o pracę, zlecenia, emerytur, rent czy zasiłków ZUS. Mają one zastosowanie do zaliczek podatkowych pobieranych w miesiącu, w którym podatnik uzyskał od płatnika przychody w wysokości nieprzekraczającej 12800 zł, przy czym limit ten stosuje się odrębnie dla każdego źródła tych przychodów.

W praktyce stosowanie rozporządzenia wymaga od pracodawcy wykonania podwójnych obliczeń. Konieczne jest bowiem porównywanie wysokości zaliczki obliczonej zgodnie z regułami z 2022 r. z zaliczką wyliczoną według reguł z 2021 r. i pobierania z należności pracownika/zleceniobiorcy:

• zaliczki PIT skalkulowanej na zasadach z 31 grudnia 2021 r ., jeśli jest ona niższa od zaliczki z 2022 r. lub
• zaliczki PIT ustalonej zgodnie z regulacjami ze stycznia 2022 r., gdy jest ona niższa od zaliczki z 2021 r.

Pracownik lub zleceniobiorca, w przypadku którego przy kalkulowaniu zaliczek podatkowych pracodawca nie uwzględnia kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, może złożyć pisemny wniosek o niestosowanie względem niego mechanizmu przewidzianego w rozporządzeniu.

Wniosek musi zostać uwzględniony przez płatnika przy obliczeniach należności podatkowej najpóźniej od miesiąca następnego po jego otrzymaniu.

• Lista płac dla pracownika korzystającego z ulgi dla seniora. Druga połowa 2022 roku

W artykule zamieszczono przykładową listę raz ze szczegółowymi wyliczeniami.

Przeczytaj również:

• Ulga dla klasy średniej – czy przysługuje pracującemu emerytowi
• Lista płac 2022 – przykłady obliczenia wynagrodzenia z ulgą dla klasy średniej i bez ulgi
• Zmiana zasad rozliczania zaliczek na PIT od 2022 r.
• Pułapki Polskiego Ładu: stosowanie rozporządzenia z 07.01.2022 r. Porównanie dwóch metod kalkulacji podatków i przesunięcie terminu płatności wyższego podatku

Pobierz wniosek i wzory:

• Polski Ład – wniosek o nieprzedłużanie terminów poboru i przekazania zaliczki na PIT
• Wzór wniosku o niestosowanie ulgi dla klasy średniej
• PIT-2 (7) Oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych
• PIT-2A (7) Oświadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych

Skorzystaj z kalkulatora:

• Kalkulator wynagrodzenia pracownika brutto-netto

Obejrzyj videoszkolenia

• Zmiany w naliczaniu zaliczek PIT – jak stosować rozporządzenie MF
• Ulga dla klasy średniej – jak ją prawidłowo stosować