Handel samochodami – jakie obowiązki w VAT ma przedsiębiorca

Odpowiedź: Podatnik, który zamierza sprzedawać wyroby akcyzowe tj. pojazdy samochodowe (stanowiące dla niego towary handlowe), przed pierwszą dostawą pojazdu ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT czynny. Przeniesienie prawa własności do pojazdu samochodowego przez osobę prywatną na przedsiębiorcę, powinno odbyć się na zasadach przewidzianych w prawie cywilnym. Zawarcie umowy sprzedaży formie pisemnej (tj. umowy kupna-sprzedaży), w tym przypadku wystarczające będzie dla udokumentowania zakupu pojazdu przez przedsiębiorcę. „Zero techniczne” w kasie służy do rejestrowania w urządzeniu fiskalnym sprzedaży towarów w procedurze VAT marża.

Handlując pojazdami samochodowcami podatnik może nabywać na własność samochody, a następnie dokonywać ich odsprzedaży innym podmiotom. Może również pośredniczyć przy sprzedaży, świadcząc jedynie usługi komisu samochodowego. W obu przypadkach na gruncie VAT dopuszczalne jest opodatkowanie sprzedaży w procedurze marży, jeżeli nabycie pojazdów odbyło się w ramach działalności gospodarczej przedsiębiorcy i w źródle niepodatkowanym VAT.

Podmiot, który zamierza sprzedawać pojazdy samochodowe (inne niż samochody osobowe zaliczane przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji), wykluczony jest ze stosowania zwolnienia podmiotowego z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT. Ma on obowiązek zgłosić się, przed dokonaniem pierwszej dostawy towaru objętego obowiązkowo VAT, do rejestru podatników VAT czynnych,  składając w tym celu zgłoszenie rejestracyjne/aktualizacyjne VAT-R.

Doprecyzowaliście Państwo, że podatnik zamierza kupować we własnym imieniu pojazdy samochodowe, które będzie następnie odsprzedawał innym podmiotom. Nie planuje świadczyć usług komisu. Od strony cywilnoprawnej, różnica w obu scenariuszach postępowania polega na tym, że w przypadku umowy komisu sprzedaży, komisant nie nabywa prawa własności do zbywanych w ramach działalności samochodów. Prawo własności do samochodów pozostawionych w komisie pozostaje przy właścicielu, czyli komitecie (tj. osobie oddającej w komis).

Przychodem komisanta jest wyłącznie prowizja uzyskana z tytułu sprzedaży, a nie cena pełna sprzedaży pojazdu. Na gruncie VAT w obu przypadkach po spełnieniu dodatkowych warunków, podatnik ma prawo zastosować przy dostawie samochodów szczególną procedurę VAT marża dla dostawy towarów używanych, o której mowa w art. 120 ustawy o VAT. W efekcie, podatkowo rozliczy tylko marżę uzyskaną ze sprzedaży samochodu jego użytkownikowi.

W sytuacji, gdy podatnik będzie nabywał we własnym imieniu od innych podmiotów (niebędących przedsiębiorcami) pojazdy samochodowe, zastosowanie znajdą przepisy kodeksu cywilnego, określające sposób przeniesienia prawa własności do różnych rzeczy na gruncie prawa prywatnego. Wykazanie przejścia prawa własności do środka transportu może jak najbardziej odbywać się w oparciu o zawartą w formie pisemnej umowę sprzedaży (art. 535 kodeksu cywilnego), popularnie zwaną umową kupna-sprzedaży.

Dopytujecie Państwo, co się będzie bardziej opłacało podatkowi, komis, czy handel sensu strice. Trudno jest to stwierdzić, albowiem o korzyściach finansowych konkretnego rozwiązania, można się przekonać operując na określonych kwotach, a więc na cenach zakupu pojazdów samochodowych oraz cenach ich sprzedaży. Wydaje się jednak, że korzystniejsze pod kątem obciążeń podatkowych, będzie mimo wszystko świadczenie usług komisowych przez podatnika.

 Ewidencja na kasie rejestrującej

Zasady ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej sprzedaży rozliczanej w systemie marży reguluje § 6 ust. 1 pkt 5 lit. ) rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. Na podstawie tego przepisu, podatnicy prowadzący ewidencję za pomocą kasy, przyporządkowują literze "F" i "G" pozostałe stawki VAT, w tym wartość 0% (zero techniczne) w przypadku sprzedaży opodatkowanej, o której mowa m.in. w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, a więc opodatkowanej w formie marży.

Co istotne, przedsiębiorca sprzedający pojazdy samochodowe w systemie VAT marża, ma obowiązek zarejestrować w kasie pełną cenę sprzedaży pojazdu, a nie tylko kwotę uzyskanej marży na towarze.

W związku z faktem, iż w takiej sytuacji, raport łączny okresowy urządzenia fiskalnego (RO), nie pozwala na bezpośrednie ustalenie podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego u podatnika, podatnik zobowiązany jest prowadzić dodatkową ewidencję sprzedaży, na podstawie której możliwe będzie określenie powyższych kwot (art. 120 ust. 15 ustawy o VAT).

Ustawodawca nie przewidział szczegółowego wzoru niniejszej ewidencji. W §10 ust. 1 pkt 7 lit. a tiret drugie, rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, wskazano jedynie, że ewidencja podatników stosujących procedurę uproszczoną przy sprzedaży towarów używanych, powinna zawierać dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku tj. wysokość podstawy opodatkowania i podatku należnego, wynikające z opodatkowania w szczególnej procedurze rozliczania podatku, w podziale na stawki podatku dla dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.