Dzień wolny za święto w sobotę. Jak za udzielić innego dnia wolnego za 25 grudnia 2021 r. i 1 stycznia 2022 r

Pracodawca musi uwzględnić w grafiku święta – dni wolne od pracy, które występują w okresie rozliczeniowym. W grudniu 2021 r. przypadają do przepracowania łącznie 176 godzin (22 dni). Jest to tzw. nominał czasu pracy, który oblicza się zgodnie z art. 130 Kodeksu pracy.

Wymiar dla przyjętego przez pracodawcę okresu rozliczeniowego ustala się, uwzględniając dobową i tygodniową normę. Należy postępować następująco:

1. 40 godzin mnoży się przez liczbę tygodni w okresie rozliczeniowym, a następnie,
2. dodaje do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.

Jeśli w okresie rozliczeniowym występują święta, które są dniami wolnymi od pracy, to każde, które występuje w okresie rozliczeniowym i przypada w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Okres rozliczeniowy nie powinien wynosić więcej niż 4 miesiące. Jednocześnie, jednak jeżeli jest to uzasadnione, może wydłużyć go nawet do 12 miesięcy.

Dzień wolny trzeba wyznaczyć do końca okresu rozliczeniowego. W przypadki miesięcznego okresu rozliczeniowego pracownicy powinni skorzystać z dnia wolnego grudnia. Dzień wolny nie musi przypadać w jednym terminie dla wszystkich pracowników. Pracodawca można ustalić różne daty odbioru dnia wolnego za święto w sobotę.

Przykład 1. U pracodawcy obowiązuje podstawowy system czasu pracy. Pracownicy pracują po 8 godzin, od poniedziałku do piątku. W firmie przyjęto jednomiesięczny okres rozliczeniowy. Za sobotę 25 grudnia pracodawca wyznaczył dzień wolny w piątek 31 grudnia. Jest to termin ogólny dla wszystkich, choć w uzasadnionych przypadkach każdy pracownik ma prawo uzgodnić inny dzień do końca grudnia. Pracodawca może jednak postąpić inaczej – na przykład dla części pracowników jako dzień wolny wyznaczyć 24 grudnia, a dla części 31 grudnia.

Czy dniem wolnym może być 7 stycznia 2022 r.? Nie, ponieważ ten dzień przypada już w kolejnym okresie rozliczeniowym. Może jednak dojść do ustalenia wolnego na dzień 7 stycznia 2022 r. w zamian za święto przypadające w dniu 1 stycznia 2022 r.

Pracodawcy, którzy czas pracy w okresie dłuższym niż jeden miesiąc, wolne za grudniowe, wolne może być wyznaczone także w miesiącu późniejszym lub wcześniejszym, ale w ramach tego okresu.

Przykład 2. W firmie obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy (październik-grudzień). Dnia wolnego można udzielić w październiku, listopadzie albo grudniu. Można zatem udzielić dnia wolnego we wtorek 2 listopada.

W tym przypadku również dniem wolnym za święto w sobotę 25 grudnia 2021 r. nie może być 7 stycznia 2022 r. Jednak trzeba pamiętać, że nowym roku konieczne będze wyznaczenie dnia wolnego za święto 1 stycznia 2022 r. Nie ma przeszkód, aby był to właśnie dzień 7 stycznia.

Sobota, w którą przypada święto, jest dniem wolnym z tytułu tego święta, a nie z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Bez udzielenia innego dnia wolnego pracownik wykorzysta łącznie za mało dni wolnych z racji średniotygodniowej normy czasu pracy. Dlatego pracownik wezwany do pracy w dniu wyznaczonym jako wolny za sobotę i nie skorzysta z wolnego w innym dniu, wypracuje nadgodziny. Te natomiast trzeba mu odpowiednio zrekompensować.

Przykład 3. Pracodawca uzgodnił z pracownikiem, że dniem dla niego wolnym za świąteczną sobotę będzie 24 grudnia (piątek). Tego dnia pracownik został jednak wezwany do pracy w związku z awarią. Pracownik przepracował 8 godzin. Niestety, do końca grudnia już nie zdążył odebrać dnia wolnego. Po podsumowaniu czasu pracy w grudniu okazało się, że przepracował 184 godziny, zamiast 176. W takim przypadku pracodawca za dodatkowe 8 godzin wypłaci normalne wynagrodzenie oraz dodatek pieniężny 100% stawki wynikającej z osobistego zaszeregowania.

Ustalony wymiar czasu pracy obniża się o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności, przypadających w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.

Dla pracownika na zwolnieniu lekarskim wyjściowy wymiar czasu pracy będzie obniżony o liczbę dni choroby przypadających na dni dla niego robocze. Jeśli w dzień wolny udzielony za święto 25 grudnia przebywa na zwolnieniu lekarskim, to pracodawca nie ma obowiązku oddawania innego dnia wolnego. Ustawowy wymiar czasu pracy będzie zgodny z wymiarem wynikającym z faktycznej pracy pracownika. Ustalając liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności, o którą należy pomniejszyć wymiar pracownika, pod uwagę bierze się tylko dni wyznaczone w tym okresie do pracy. Pod uwagę nie bierze się dnia, który był wyznaczony jako wolny, a został uwzględniony w zwolnieniu lekarskim.

Zdarza się, że pracownik nie może wykorzystać dnia wolnego w zamian za pracę w święto w podanym terminie. Wówczas przysługuje mu dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy w tym dniu. Zasady te stosuje się niezależnie od tego, czy praca w święto wynika z rozkładu czasu pracy, czy ma charakter doraźny z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy albo konieczności prowadzenia akcji ratowniczej lub usunięcia awarii.

Co ważne, oprócz dnia wolnego lub wypłacenia dodatku, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za każdą przepracowaną godzinę.

W pierwszej kolejności pracodawcy powinni udzielać pracownikom dnia wolnego w zamian za pracę w święto. Wypłata dodatków pieniężnych jest przewidziana tylko w razie wystąpienia obiektywnych przeszkód uniemożliwiających wykorzystanie wolnego do końca okresu rozliczeniowego.