Którzy obywatele Ukrainy mogą pracować w Polsce bez zezwolenia na pracę?

Odpowiedź: Obywatela Ukrainy można zatrudnić pod warunkiem poinformowania urzędu pracy o powierzeniu pracy. Nie jest wymagane zezwolenie na pracę.

Zgodnie z art. 22 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, uchodźca jest uprawniony do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku, gdy:

1. jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 lub
2.  jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

– jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd o powierzeniu mu wykonywania pracy.

Ukraińcy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swój kraj w okresie od 24 lutego 2022 r., mogą legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r.

Oznacza to, że wszyscy obywatele Ukrainy, a nie tylko ci, którzy przybyli do naszego kraju po 24 lutego 2022 r., przebywający w Polsce mogą podjąć pracę bez zezwolenia czy oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Nie muszą oni posiadać zezwolenia na pracę w Polsce.

Wystarczy do tego legalny pobyt w Polsce i powiadomienie przez pracodawcę urzędu pracy. Powiadomienie o powierzeniu pracy następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl.

Powyższe oznacza, że nawet ci obywatele Ukrainy, którzy przebywają w Polsce na dokumencie pobytowym, który wcześniej nie uprawniał ich do pracy (np. wiza turystyczna „cel wydania 01”), mogą obecnie w Polsce legalną pracę.

Czy ma to zastosowanie do wszystkich cudzoziemców? Nie. Omawiane zasady odnoszą się wyłącznie do Ukraińców posiadających status uchodźcy. W odniesieniu do osób przebywających z innych państw, rozpoczęcie pracy wymaga uzyskania zezwolenia na pracę. Pracodawca nie może zatrudnić cudzoziemca bez dokumentów potwierdzających legalny pobyt o prawa do wykonywania pracy na terytorium Polski.

Jeżeli chodzi o Ukraińców, którzy przebywali w Polsce przed 24 lutego 2022 r., ich pobyt zostanie przedłużony na mocy ustawy z 12 marca 2022 r.

Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu na terytorium Polski na podstawie wizy krajowej przypada w okresie od 24 lutego 2022 r, okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r.

W takim przypadku w dokumencie podróży osoby pochodzącej z Ukrainy nie umieszcza się nowej naklejki wizowej. Wiza krajowa w okresie przedłużenia okresu pobytu oraz okresu ważności nie uprawnia do przekraczania granicy.

Jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r. Przedłużenie ważności zezwolenia na pobyt czasowy nie uprawnia do uzyskania nowej karty pobytu.

Podsumowując, pracodawca może zatrudnić osobę z Ukrainy na umowę o pracę lub umowę zlecenie. Jedynym obowiązkiem jest poinformowanie urzędu pracy elektronicznie. Osoba z Ukrainy nie musi posiadać pozwolenia ani zezwolenia na pracę.

Na końcu warto dodać, że w przypadku nawiązania stosunku pracy ani pracodawca, ani pracownik Ukrainy liczyć na jakieś ulgi z tego tytułu, np. zwolnienie ze składek ZUS lub podatku.