Naliczanie odsetek ustawowych na gruncie ustawy o pomocy społecznej

Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku zajęła stanowisko w sprawie naliczania odsetek od zaległych należności z tytułu: odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej, wydatków na świadczenia z pomocy społecznej, opłat określonych przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz nienależnie pobranych świadczeń. Izba przypomniała, że zasady zwrotu wydatków poniesionych w związku z udzieloną pomocą społeczną reguluje art. 104 ustawy o pomocy. Obowiązek zwrotu należności musi być ustalony w decyzji administracyjnej, w której konkretyzuje się wysokość należności oraz termin jej zwrotu. Natomiast żadne przepisy wspomnianej ustawy nie regulują kwestii pobierania odsetek od tych należności.

Przepisy ustawy o pomocy społecznej nie zawierają ku temu wyraźnej podstawy, niedopuszczalne jest naliczanie odsetek od należności, o których mowa w art. 104 tej ustawy. Zdaniem RIO w Gdańsku nie wydaje się również zasadne poszukiwanie podstaw prawnych do naliczania odsetek od omawianych należności w przepisach ogólnych z zakresu egzekucji administracyjnej oraz w ustawie o finansach publicznych. Sprawy zwrotu należności z zakresu pomocy społecznej regulowane są przepisami szczególnymi (ustawą o pomocy społecznej) i te powinny znaleźć pierwszeństwo zastosowania.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że przepis art. 67 ustawy o finansach publicznych, do spraw dotyczących należności, o których mowa w art. 60 tej ustawy, nakazuje wyłącznie odpowiednie stosowanie przepisów działu III ustawy Ordynacja podatkowa. Zatem – ze względu na obowiązek jedynie „odpowiedniego” stosowania przepisów ustawy Ordynacja podatkowa – wyżej powołany przepis ustawy o finansach publicznych nie może stanowić samodzielnej podstawy do stosowania Ordynacji podatkowej w zakresie spraw nieuregulowanych w ustawie o pomocy społecznej. A zatem brak stosownej regulacji w zakresie naliczania odsetek w przepisie art. 104 ustawy o pomocy społecznej nie jest kwestią przypadku, lecz celowym zabiegiem racjonalnego ustawodawcy.

Źródło:

Pismo RIO w Gdańsku z 10 czerwca 2021 r., znak: RP/0441/in./26/1/2021.