Jak rozliczyć koszty przystąpienie sieci dilerskiej

CIT – Jak zakwalifikować nakłady poniesione na przystąpienie do sieci dilerskiej?

VAT – Czy podatnik ma prawo do odliczenia VAT w związku z poniesionymi nakładami?

UoR – Jak ująć w  księgach rachunkowych ponoszone nakłady?

CIT

Przyłączywszy się do sieci dystrybutorów czy dilerów należy zwykle liczyć się z koniecznością poniesienia wielu wydatków. Nakłady w związku z przyłączeniem do sieci mogą obejmować wydatki na m.in.:

• zakup oraz montaż nowych elementów identyfikacji zewnętrznej,
• koordynację wszystkich działań marketingowych, zgodnie ze standardami określonymi przez importera,
• przygotowanie broszur informacyjnych, plakatów, banerów, ulotek informacyjnych i innych materiałów reklamowych zgodnie z określonymi standardami albo zakup takich materiałów bezpośrednio od importera,
• przeprowadzenie zmian strukturalnych i architektonicznych punktów sprzedaży albo budowę/ utworzenie nowych punktów sprzedaży,
• zakup nowego wyposażenia punktów sprzedaży,
• dostosowanie punktów sprzedaży w zakresie ich identyfikacji wewnętrznej do wymogów określonych w umowie dilerskiej,
• zakup, instalację oraz konfigurację oprzyrządowania specjalnego w punkcie serwisowym,
• przeprowadzenie rekrutacji, zatrudnienie oraz zapewnienie szkoleń dla pracowników w celu spełnienia standardów określonych przez importera.

Należy mieć na uwadze, iż wydatki na zakup od importera samochodów usług polegających na dostosowywaniu przez nich punktów sprzedaży i punktów serwisowych do określonych standardów, które z jednej strony mają sprzyjać zwiększeniu sprzedaży poprzez lepszą identyfikację marki, a z drugiej służyć ograniczeniu niepożądanych kosztów (np. napraw gwarancyjnych), spełnia kryteria zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów.

Nakłady te zostaną poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy poniesieniem przedmiotowych wydatków a możliwością generowania przychodów podatkowych z prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, jak też zabezpieczeniem/zachowaniem źródła tych przychodów.

Wydatki na nabycie usług związanych z dostosowywaniem przez dilerów ich punktów sprzedaży do standardów wymaganych dla autoryzowanych dilerów będą kosztami uzyskania przychodów potrącanymi w całości w dacie ich poniesienia, na podstawie art. 15 ust. 4d ustawy o CIT. Przepisy tej ustawy wprowadzają podział wydatków stanowiących koszty uzyskania przychodów na dwie grupy, tj. koszty bezpośrednio i koszty pośrednio związane z przychodem.

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Każdy więc koszt o charakterze bezpośrednim powinien zostać rozpoznany do celów podatkowych w momencie osiągnięcia odpowiadających tym kosztom przychodów.

Z kolei koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Oznacza to, że koszty podatkowe o charakterze pośrednim, które dotyczą okresu krótszego niż rok podatkowy lub których nie można przypisać do konkretnego okresu, są potrącane w dacie poniesienia.

Zgodnie zaś z definicją określoną w art. 15 ust. 4e ustawy o CIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Kierując się więc orzecznictwem sądów administracyjnych (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2010 r., sygn. akt II FSK 1731/08), należy uznać taki wydatek za wydatek o charakterze jednorazowym, związany z generowaniem przez spółkę przychodów podatkowych w dłuższym okresie, który jednak jest trudny do sprecyzowania. Nie można więc uznać, by wydatek ten dotyczył okresu przekraczającego rok podatkowy. Konsekwentnie oznacza to, że wydatki związane z całokształtem usług dostosowawczych będą stanowiły koszty uzyskania przychodów potrącalne w dacie ich poniesienia. Potwierdził to też między innymi dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 4 lipca 2013 r., nr IBPBI/2/423-443/13/SD.

Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Regulacje te wskazują, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Oczywiście warunkiem jest także to, aby u sprzedawcy tych towarów bądź usług powstał obowiązek podatkowy.

W sytuacji gdy diler otrzymuje od importera samochodów lub innych podmiotów faktury za usługi związane z dostosowywaniem przez nich sieci dilerskiej do wymogów stawianych przez importera na podstawie dodatkowych umów, także będzie miał prawo do odliczenia VAT zawartego w tych fakturach na zasadach ogólnych. Dokumentują one bowiem wydatki, które są powiązane z działalnością opodatkowaną – sprzedaż aut. Z analogiczną sytuacją będziemy mieli do czynienia, gdy takie faktury otrzyma importer.

W działalności dystrybucyjnej mamy też często do czynienia z przekazywaniem klientom katalogów, cenników, ulotek, gazetek informacyjnych. Pojawia się więc pytanie, czy te drukowane materiały reklamowe i informacyjne nieodpłatnie przekazywane kontrahentom, będącym podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, należy uznać za towar stanowiący przedmiot czynności opodatkowanej, a tym samym czy czynność nieodpłatnego przekazania tych materiałów należy rozumieć jako dostawę towarów określoną w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Otóż nie.

Nie mamy tu do czynienia z nieodpłatnym wydaniem towarów. Podmiot przekazujący realizuje jedynie reklamę na temat swoich towarów poprzez materiały reklamowe i informacyjne, które stanowią wyłącznie nośnik informacji. Intencją podatnika nie jest w takim przypadku wręczenie potencjalnemu klientowi katalogu czy cennika jako rzeczy, a jedynie przekazanie informacji, które zapisane są na takim nośniku. Taki sam pogląd przedstawił WSA w Warszawie w wyroku III SA/Wa 2114/09 podtrzymany przez NSA w wyroku o sygn. akt I FSK 1201/10. W wyroku tym NSA stwierdził, że drukowane materiały reklamowe i informacyjne nie są towarami w znaczeniu konsumpcyjnym. Materiały takie są bowiem specyficznym produktem zawierającym informacje mające zachęcić ewentualnego klienta do zakupu właściwego produktu.

Nie mają one charakteru konsumpcyjnego, skoro u otrzymującego je odbiorcy nie powodują żadnego przysporzenia majątkowego, a jedynie przekazują informacje o danym produkcie. Podobne stanowisko zamieszczone zostało w broszurze informacyjnej „Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług od dnia 1 kwietnia 2013 r.” wydanej przez Ministerstwo Finansów. W dokumencie tym ministerstwo informuje, że w pierwszej kolejności należy ustalić, czy drukowany materiał informacyjny i reklamowy ma wartość użytkową z punktu widzenia konsumenta. Jeśli nie – będzie to np. katalog czy ulotka – to nie podlega on opodatkowaniu VAT. Pogląd ten został również potwierdzony interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 czerwca 2013 r., nr IPTPP1/443-326/13-2/MW, czy dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 listopada 2013 r., nr ITPP1/443-893/13/IK.

W przypadku ponoszenia nakładów na dostosowywanie salonu do wymogów importera najczęściej mamy do czynienia z nakładami, których nie można uznać za ulepszenie wartości budynku. Są to nakłady na pomalowanie, wizualizacje itp. Zatem należy je zaksięgować jako koszty zużycia materiałów lub koszty usług obcych w zależności od samego charakteru nakładu.

Gdyby wśród zakupów były nakłady na aktywa, które spełniają kryteria określone w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, czyli przewidywany okres użytkowania byłby dłuższy niż rok i nie miałby niskiej jednostkowej wartości, to zamiast na koncie „Zużycie materiałów” należałoby je ująć jako środki trwałe. Gdyby też jednostka prowadziła ewidencję magazynową materiałów promocyjnych, to zamiast od razu na koncie „Zużycie materiałów” ujęłaby je na koncie „Materiały”, a następnie sukcesywnie w miarę przekazywania klientom odnosiłaby w koszty zapisem:

• Wn „Zużycie materiałów”,
• Ma „Materiały”.