IP BOX - ulga dla programistów. Jak płacić 5% podatek

IP BOX to rozwiązanie, które miało na celu zwiększenie atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności badawczo-rozwojowej. Dzięki niej przedsiębiorstwa miały odważniej i chętniej poszukiwać rozwiązań opartych na prawach własności intelektualne.

Aby skorzystać z ulgi IP Box należy przeprowadzić analizę prowadzonej działalności gospodarczej i sprawdzić, czy wytwarzane prawa własności intelektualnej (IP) spełniają ustawowe wymagania dotyczące faktycznej sprzedaży autorskich praw majątkowych kontrahentowi.

Podatek programistów prowadzących działalność gospodarczą uzyskujących dochody z autorskich praw do programu komputerowego, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej wynosi 5% podstawy opodatkowania.

Z powyższego wynika, że skorzystanie z preferencyjnego opodatkowania przysługuje, jeśli programista będący przedsiębiorcą prowadzi działalność badawczo-rozwojową, wytwarza, rozwija lub ulepsza programy komputerowe co jest objęte ochroną praw autorskich. Działalnością badawczo-rozwojową jest działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Z kolei, badaniami naukowymi są badania określone w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym, gdzie dzielą się ona na badania podstawowe (prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne) oraz badania aplikacyjne (prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń). Natomiast prace rozwojowe to działalnością obejmująca nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Warunkiem zastosowania stawki 5% przez programistę jest przysługiwanie mu praw autorskich do konkretnego programu komputerowego. Jeśli programista rozwija jedynie cudze programy, co nie jest objęte prawem autorskim to dochodów z tego tytułu nie może opodatkować preferencyjną stawką. Potwierdzają to organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.859.2020.2.KR stwierdził, że „Skoro podatnik ulepsza lub rozwija kwalifikowane IP, którego własności nie posiada, to nie może go zbyć. Zbywa on co najwyżej efekty swoich prac badawczo-rozwojowych związanych z ulepszeniem „cudzego” IP. Gdyby zbywał IP, to oznaczałoby, że wytworzył nowe IP, a nie ulepszył już istniejące. Innymi słowy, własność ulepszenia bez własności kwalifikowanego IP nie daje prawa do skorzystania z preferencji, ponieważ trudno przyjąć, że podatnik, który ulepszył na przykład autorskie prawa do IP może zbyć czy udzielić licencji na program komputerowy skoro nie jest właścicielem „całego IP” (programu komputerowego), tylko jest właścicielem efektów prac związanych z jego ulepszeniem”. Również sądy administracyjne zajmują te samo stanowisko. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 29 października 2020 r., sygn. I SA/Sz 619/20 stwierdził, że „skoro z opisu zdarzenia wynika, że upgrade nie jest samodzielnym oprogramowaniem komputerowym, a w efekcie rozwijania/ulepszenia przez wnioskodawcę programów M. i C. nie powstaje samodzielny program komputerowy, uzyskany przez skarżącego dochód z tytułu odpłatnego przeniesienia na zleceniodawcę praw autorskich do części oprogramowania niestanowiących kwalifikowanego prawa własności intelektualnej nie może być zakwalifikowany do dochodów z kwalifikowanego IP”.

Z powyższego wynika, że programiście będzie przysługiwało opodatkowanie preferencyjną stawką, jeśli jest właścicielem oprogramowania i to jemu przysługują prawa autorskie. Dochód podlegający opodatkowaniu tą stawką, to dochód ze sprzedaży takiego programu, z tytułu udzielenia licencji do niego czy z tytułu otrzymania odszkodowania za naruszenie praw autorskich do niego. Póki nie wystąpią te zdarzenia, to nie ma dochodu do opodatkowania stawką 5%. Jeśli przykładowo programista przyjął zlecenie na stworzenie programu komputerowego z przeniesieniem praw autorskich do niego, to dochód należy rozpoznać z chwilą jego sprzedaży. Wcześniej otrzymane

zaliczki czy też wynagrodzenie nie będzie opodatkowane PIT, gdyż program nie został jeszcze stworzony, a więc nie jest możliwa jego sprzedaż i przeniesienie praw autorskich.

Programiści prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są obowiązani prowadzić odrębną ewidencję, w której wykazują programy komputerowe, a także przychody, koszty oraz dochody na nie przypadające.

Rozliczając przychody z programów komputerowych do zeznania rocznego należy dołączyć załącznik PIT/IP, w którym wykazuje się ich liczbę, wysokość przychodów, kosztów, a także dochód (stratę).