Urzędnik jak tajemniczy klient. KAS sprawdzi, czy sprzedawca wydaje paragony

Przepisy o nabyciu sprawdzającym, bo o nim będzie mowa, dodane do ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, obowiązują od 1 stycznia 2022 r. Jak stanowi art. 94k ww. ustawy, nabycie sprawdzające polega na nabyciu towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego, w zakresie:

1) ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej;

2) wydawania nabywcy paragonu fiskalnego.

W praktyce oznacza to tyle, że urzędnik zakupi w sklepie towar, aby sprawdzić, czy sprzedawca nabije transakcję na kasę i wyda paragon.

Przy nabyciu sprawdzającym pracownik KAS wcieli się w klienta i dokona zakupu towaru i usługi. Zrobi to, aby sprawdzić, czy sprzedawca rejestruje sprzedaż na kasie i wydaje paragon.

Warto zauważyć, że nabycie sprawdzające nie jest zupełnie nowym narzędziem. Przed 1 stycznia 2022 r. urzędnicy również kontrolowali sprzedawców. Nowość polega na tym, że nabycia sprawdzającego dokonuje się podstawie analizy ryzyka z wykorzystaniem środków funduszu nabycia sprawdzającego w oparciu o kompleksowo uregulowane przepisy.

Na czym polega nabycie sprawdzające? Otóż urzędnik KAS może kupić towar lub usługę w celu sprawdzenia, czy sprzedawca wywiąże się z obowiązku ewidencjonowania i czy wyda paragon. Niezwłocznie po nabyciu towaru lub usługi od sprawdzanego sprawdzający:

1. okazuje sprawdzanemu legitymację służbową;
2. informuje o dokonaniu nabycia sprawdzającego;
3. poucza sprawdzanego o jego prawach i obowiązkach.

Następnie towar jest niezwłocznie zwracany sprawdzanemu wraz z paragonem, jeżeli paragon ten został wydany.

Towar nie podlega zwrotowi, jeżeli z uwagi na jego rodzaj lub szczególne właściwości nie jest możliwa jego ponowna sprzedaż. W takim przypadku towar, za zgodą sprawdzanego, może być pozostawiony w miejscu jego nabycia.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, np. niewydania paragonu, urzędnik sporządzi protokół. W oparciu o protokół oparciu naczelnik odpowiedniego urzędu uruchomi u sprzedawcy kontrolę lub postępowanie podatkowe.

Wbrew temu, co często słychać w mediach, urzędnicy nie będą dokonywali masowej konfiskaty towarów. W szczególności zaś konfiskata nie grozi za niewydanie paragonu fiskalnego. Zatrzymanie wydanego towaru będzie możliwe tylko w przypadku naruszenia innych przepisów (np. braku akcyzy przy sprzedaży towarów akcyzowych). Takie zatrzymanie co do zasady ma mieć miejsce, gdy towar ma posłużyć jako dowód w sprawie.  Zasadą nabycia sprawdzającego jest zwrot nabytego w trakcie tych czynności towaru.

Powyższe nie oznacza, że w praktyce nie może dojść do zajęcia mienia. Otóż w praktyce zajęcie może być dokonane na poczet np. niezapłaconych podatków czy innych należności. Jeżeli organy egzekucyjne prowadzą już postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanego z tytułu podatków i innych należności i kwota tych zaległości wynosi powyżej 10 000 zł, funkcjonariusz Krajowej Administracji Skarbowej ma prawo zająć ruchomości będące własnością tego dłużnika.

Maksymalny okres zajęcia ruchomości będzie wynosił 96 godzin. Po tym czasie, jeśli zajęcie tymczasowe nie przekształci się w egzekucyjne zajęcie ruchomości, podjęte czynności staną się bezprzedmiotowe.

Jak widać, zajęcia nie stosuje się w błahych sprawach. Tymczasowemu zajęciu nie będą podlegać ruchomości o wartości znacznie przewyższającej kwotę potrzebną do zaspokojenia dochodzonych zaległości. Zajmowane nie będą również zwierzęta oraz towary łatwo psujące się, np. owoce.

Trzeba także dodać, że ruchomość nie zostanie tymczasowo zajęta, jeżeli dłużnik okaże dowody na zapłatę zaległości albo potwierdzenie, że dochodzony obowiązek:

• nie jest wymagalny,
• został umorzony,
• wygasł z innego powodu lub
• nie istnieje.

Takie rozwiązania mają zapewnić ochronę interesów dłużnika. Musi on mieć gwarancję, że tymczasowe zajęcie ruchomości będzie celowe, proporcjonalne i adekwatne.

Źródło: strona internetowa Ministerstwa Finansów (https://www.gov.pl/web/kas/nowe-uprawnienia-skarbowki-sluza-ochronie-uczciwej-konkurencji-i-rzetelnych-podatnikow)