Sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej dostarcza ważnych informacji o działalności jednostki i jej obciążeniach publicznoprawnych wynikających z prowadzonej działalności produkcyjnej. Kto sporządza sprawozdanie z płatności na rzecz administracji i jakie dane należy w nim ujmować?
Po przeczytaniu tekstu dowiesz się:
Zagadnienia związane z raportowaniem informacji o płatnościach na rzecz administracji regulowane są w rozdziale 10, w artykułach od 41 do 48 Dyrektywy. Polskie przepisy dość wiernie transponują jej zapisy w rozdziale 6a ustawy o rachunkowości.
W uzasadnieniu zamieszczonej w preambule dyrektywy 2013/34/UE, w punktach od 44 do 53 wskazano na konieczność zapewnienia przejrzystości płatności na rzecz administracji publicznej przez jednostki duże oraz jednostki zainteresowania publicznego, działające w sektorze wydobywczym i zajmujące się wyrębem lasów pierwotnych. Chodzi o to, że ich sprawozdania powinny zawierać informacje porównywalne do informacji ujawnianych zgodnie ze standardami EITI.
Podkreślić należy, iż takie jednostki działają przede wszystkim w krajach bogatych w zasoby naturalne (takie jak minerały, ropę, gaz ziemny i lasy pierwotne), zatem na raportowaniu skorzystają przede wszystkim rządy tych państw. Wdrożenie dyrektywy ułatwi bowiem wprowadzenie standardów EITI oraz zapewni lepszy dostęp do informacji ich obywatelom.
Do sporządzania sprawozdań z płatności na rzecz administracji publicznej zobowiązane są jednostki spełniające łącznie dwie grupy warunków (art. 63c):
1) dotyczące rodzaju prowadzonej działalności oraz
2) rozmiaru albo znaczenia w gospodarce. Sprawozdanie sporządzają jednostki prowadzące działalność w sektorze wydobywczym oraz eksploatację lasów pierwotnych.
Działalność w sektorze wydobywczym została zdefiniowana w ustawie przez podanie działów od 05 do 08 Polskiej Klasyfikacji Działalności. Działy te obejmują między innymi działalność w zakresie:
■ wydobywania węgla kamiennego i brunatnego (lignitu),
■ górnictwa ropy naftowej i gazu ziemnego,
■ wydobywania żwiru i piasku, gliny i kaolinu,
■ wydobywania minerałów dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji nawozów,
■ wydobywanie torfu,
■ górnictwa rud żelaza i pozostałych rud metali nieżelaznych,
■ wydobywania kamieni ozdobnych oraz kamienia dla potrzeb budownictwa, skał wapiennych, gipsu, kredy i łupków,
■ wydobywania soli.
Natomiast eksploatacja lasów pierwotnych jest działalnością bardzo rzadko prowadzoną, co wynika z ich definicji. Jako lasy pierwotne w ustawie zdefiniowano „las z gatunkami rodzimymi, gdzie nie istnieją wyraźnie widoczne ślady działalności człowieka, a procesy ekologiczne nie zostały w istotny sposób zaburzone”. Zgodnie z opinią Ministerstwa Środowiska, lasy wykorzystywane gospodarczo w Polsce nie stanowią lasów pierwotnych. Za takie uznać można lasy w granicach niektórych parków narodowych lub rezerwatów – te jednak nie są eksploatowane w celu pozyskania drewna. Oznacza to, że w Polsce żadna jednostka nie będzie sporządzać sprawozdania w zakresie eksploatacji lasów pierwotnych.
Druga grupa kryteriów ma na celu obciążenie obowiązkiem przygotowania nowego sprawozdania jedynie podmiotów dużych lub w inny sposób znaczących. Oznacza to, iż sprawozdanie powinny sporządzać:
1) jednostki zainteresowania publicznego, wymienione w art. 3 ust. 1e pkt 1–6 UOR, a określane mianem jednostek zainteresowania publicznego w ustawie o biegłych rewidentach; będące jednocześnie spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej,
2) duże, czyli będące spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem że w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok przekroczą co najmniej dwie z następujących trzech wielkości:
a) 85.000.000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 170.000.000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 250 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Do sporządzania sprawozdania z płatności mogą być zobowiązane banki i jednostki prowadzące działalność w zakresie ubezpieczeń. Wynika to z 63g ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym jednostki dominujące są zobowiązane sporządzać skonsolidowane sprawozdania z płatności, jeżeli którakolwiek z jej jednostek zależnych spełnia kryterium rodzaju działalności. Możliwa jest więc sytuacja, w której instytucja finansowa sprawuje kontrolę nad kopalnią i z tego powodu raportuje informacje o płatnościach na rzecz administracji publicznej.
Należy podkreślić, iż do sporządzania sprawozdania są zobligowane powyższe jednostki, jeśli ich płatności dokonane w formie pieniężnej lub w naturze na rzecz administracji publicznych przekraczają minimalną wartość, czyli 424,7 tys. zł.
Jednostki sporządzające omawiane sprawozdanie przedstawiają płatności na rzecz administracji publicznej. Należy przez nią rozumieć:
a) w Polsce: ograny administracji rządowej oraz samorządowej,
b) w pozostałych państwach: organy administracji rządowej, regionalnej oraz lokalnej,
c) a ponadto: jednostki nadzorowane lub kontrolowane przez te organy (w tym przedsiębiorstwa państwowe).
W zakresie sprawozdania mieszczą się tylko zrealizowane transakcje. Sprawozdanie jest więc sporządzane zgodnie z zasadą kasową, z zastrzeżeniem płatności dokonywanych w naturze. Rządy niektórych państw udzielają koncesji na wydobycie pod warunkiem przekazywania określonego udziału w wydobyciu w naturze, a nie w pieniądzu. Zatem płatności przekazane w naturze także podlegają ujęciu w sprawozdaniu. Tytuły płatności podlegających raportowaniu zawierają kompletną listę możliwych płatności przedsiębiorstw wydobywających surowce mineralne i obejmują:
a) należności z tytułu produkcji;
b) podatków pobieranych od dochodu, produkcji lub zysków spółek, z wyłączeniem podatku od konsumpcji, takiego jak podatek od towarów i usług, podatku dochodowego od osób fizycznych lub podatku od sprzedaży;
c) tantiemy;
d) dywidendy;
e) opłaty koncesyjne oraz premie za odkrycie i produkcję;
f) opłaty licencyjne, opłaty dzierżawne, opłaty za rozpoczęcie działalności oraz innych świadczeń z tytułu przyznania licencji lub koncesji;
g) płatności za ulepszenia w zakresie infrastruktury.
Przykład objaśnienia
Opłaty koncesyjne oraz premie za odkrycie i produkcję – do tej kategorii płatności na rzecz administracji publicznej zaliczono wynagrodzenie za ustanowienie użytkowania górniczego oraz opłaty eksploatacyjne za wydobytą kopalinę.
Przykład objaśnienia
Inne opłaty i świadczenia z tytułu przyznania koncesji. Opłaty ujawnione w niniejszym Sprawozdaniu stanowią opłaty za:
■ wieczyste użytkowanie gruntów,
■ wyłączenie gruntów rolnych na cele nierolnicze,
■ emisję substancji do powietrza – zrzut wód kopalniano-technologicznych,
■ odprowadzanie ścieków i wód opadowych,
■ dozór techniczny i badanie maszyn.
Więcej na ten temat sprawdzisz w tekście:
Zamknięcie roku 2022. Sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej
PORADNIA
Odpowiedzi nawet na najtrudniejsze
pytania