Przypomnijmy, że bieg terminów przedawnienia należności ZUS wynosi obecnie 5 lat. Jednak trzeba pamiętać, że bieg tego 5 letniego terminu przedawnienia zaczyna się nie wcześniej, niż 1 stycznia 2012 r. dla składek wymagalnych przed 1 stycznia 2012 r. Od 1 stycznia 2012 r. okres przedawnienia wynosi 5 lat licząc od dnia, w którym składki stały się wymagalne.
PrzykładPrzedsiębiorca nie opłacił składek na ubezpieczenia społeczne pracowników z uwagi na ciężką sytuację materialną za 2009 rok. Wobec tego należności te powinny się przedawnić nie wcześniej niż 5 lat od dnia 1 stycznia 2015 r. Zatem przedawniły się one z krótszym okresem przedawnienia, czyli dnia 1 stycznia 2017 r.
PrzykładFirma z powodu braku środków nie opłaciła składek na ubezpieczenia społeczne. Należności te stały się wymagalne z dniem 15 marca 2007 r. Co oznacza, że jeżeli obowiązywałby 10 letni bieg przedawnienia (a tak było do końca 2011 r.) składki przedawniłyby się w dniu 15 marca 2017 r. Jednak zgodnie z nowym biegiem przedawnienia, składki przedawniły się po 5 latach, ale od dnia 1 stycznia 2012 r., czyli w dniu 1 stycznia 2017 r. Z tych dwóch terminów, wcześniejszym jest ten drugi. Zatem składki na ubezpieczenia społeczne faktycznie przedawniły się 1 stycznia 2017 r.
Czy firmy mogą być zaniepokojone
Musisz mieć na uwadze fakt, że ZUS w listopadzie oraz w grudniu podjął działania mające na celu przerwanie biegu przedawnienia przed 1 stycznia 2017 r. Oznacza to, że jeżeli firma ma zaległości wobec ZUS i oczekuje na przedawnienie powinna się mieć na baczności. Przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że biegnie on od początku.
KOMENTARZ EKSPERTA:
Skrócenie okresu przedawnienia składek ZUS z 10 lat do 5 lat wprowadziła ustawa z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców i liczy się go od 1 stycznia 2012 r. W zakresie okresów przejściowych, o których wspomniano powyżej, należy się powoływać na wskazany, przez NSA w wyroku z 27 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. akt sprawy II FSK 3031/12 pogląd, iż ustawodawca przyjął tu nakaz stosowania ustawy względniejszej w stosunku do biegu terminu przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Jednakże, wraz z wprowadzeniem skrócenia terminu przedawnienia składek ZUS zmieniły się, na prostsze zasady przerywania/zawieszania biegu przedawnienia. Obecnie, bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się a rozpoczęty ulega zawieszeniu m. in. w następujących przypadkach:
- wszczęcia postępowania dotyczącego podlegania ubezpieczeniu, podstawy wymiaru składek lub obowiązku ich opłacania do dnia uprawomocnienia się decyzji,
- zawarcia między ZUS a płatnikiem składek umowy o odroczeniu terminu płatności należności ze składek albo jej rozłożeniu na raty,
- podjęcia pierwszej czynności (zawiadomienia płatnika) zmierzającej do wyegzekwowania należności, przy czym zawieszenie obejmuje cały czas trwania postępowania egzekucyjnego aż do jego zakończenia.
- od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, ale nie dłużej niż do momentu, w którym upłynęły dwa lata od śmierci spadkodawcy.
Z kolei bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu.
Autor: Karolina Ciastko