Uwaga, zmiany: Poznaj nowe regulacje związane z importem małych przesyłek

Ustawodawca przewidział dwie procedury w rozliczaniu VAT dla przesyłek o wartości do 150 euro. Procedura pierwsza to importowy punkt kompleksowej obsługi IOSS, natomiast druga procedura, z której mogą skorzystać przedsiębiorcy obejmuje uregulowania szczególne USZ. Czy wiesz, jak z nich korzystać?

Nowe regulacje związane z importem małych przesyłek (o wartości do 150 euro) z krajów trzecich do Unii Europejskiej w procedurze B2C to:

1. Opodatkowanie VAT wszystkich przesyłek z krajów trzecich do Unii Europejskiej bez względu na ich wartość.

2. Wprowadzenie nowej transakcji podlegającej opodatkowaniu VAT - sprzedaż na odległość towarów importowanych – SOTI.

3. Wprowadzenie dwóch procedur (uproszczeń) w rozliczaniu VAT dla przesyłek o wartości do 150 euro

   1. importowy punkt kompleksowej obsługi - IOSS,

   2. uregulowania szczególne - USZ.

Do 1 lipca 2021 r. przesyłki z krajów trzecich do Unii Europejskiej o wartości do 22 euro były zwolnione z VAT. Nowelizacja przepisów VAT zlikwidowała to zwolnienie. Zgodnie z nią wprowadzono nowy limit dla przesyłek z krajów trzecich do Unii Europejskiej. Limit ten nie dotyczy zwolnienia z VAT, lecz uproszczeń w poborze i rozliczaniu VAT od tych przesyłek.
Obecny limit to 150 euro wartości rzeczywistej przesyłki. Określając pojęcie wartości rzeczywistej przesyłki, przepisy znowelizowanej ustawy VAT w art. 2 ust.1 pkt 27ba odsyłają do europejskich uregulowań celnych.
Definicję wartości rzeczywistej podano w art. 1 pkt 48 rozporządzenia delegowanego Komisji UE 2015/2446 uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie szczegółowych zasad dotyczących kodeksu celnego.
Wartość rzeczywista według tych przepisów to cena samych towarów sprzedawanych w celu wywozu na obszar celny Unii, z wyłączeniem kosztów transportu i ubezpieczenia, chyba że są one ujęte w cenie i nie są oddzielnie wykazane na fakturze, oraz z wyłączeniem wszelkich innych podatków i opłat, jakie organy celne mogą ustalić na podstawie odpowiednich dokumentów.

Mówiąc prościej:
Wartość rzeczywista przesyłki to wartość samych towarów z wyłączeniem innych kosztów, podatków i opłat.

Jeżeli wartość rzeczywista przesyłki wyrażona jest w polskiej walucie, to dla ustalenia limitu 150 euro, złote przeliczamy na euro według kursu z „Tabeli równowartości w złotych polskich kwot w walucie euro, określonych w przepisach celnych do celów innych niż określenie klasyfikacji towarów lub należności celnych. Natomiast jeżeli wartość rzeczywista przesyłki jest wyrażona w walucie innej niż euro, to w pierwszej kolejności inną walutę przeliczamy na złote i w następnej kolejności ustalamy limit 150 euro, stosując kursy z tabeli, o której mowa w zdaniu poprzednim. Taka zasada przeliczeń wynika z art. 53 ust.2 europejskiego kodeksu celnego.
Tabela do przeliczania złotych na euro, określonych w przepisach celnych do celów innych niż klasyfikacja towarów lub należności celnych opracowywana i publikowana jest na stronach Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej.

I. Definicja SOTI

W znowelizowanej ustawie VAT, która obowiązuje od 1 lipca 2021 r., pojawiła się nowa definicja - sprzedaż na odległość towarów importowanych w skrócie SOTI. Według art. 2 ust. 1 pkt 22b) znowelizowanej ustawy VAT SOTI to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w transporcie lub wysyłce towarów, z terytorium państwa trzeciego do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego, który jest:

a) podatnikiem podatku VAT lub prawną niebędącą tym podatnikiem, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9 ustawy VAT, lub

b) podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą tym podatnikiem, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów odpowiadającego wewnątrzwspólnotowemu nabyciu towarów, o którym mowa w art. 9 ustawy VAT, lub

c) podmiotem niebędącym podatnikiem

- pod warunkiem, że dostarczane towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, które są instalowane lub montowane z próbnym uruchomieniem lub bez niego

Podobnie jak w przypadku WSTO z dostawą towarów SOTI mamy również do czynienia, gdy dostawca pośrednio uczestniczy w wysyłce lub transporcie towarów. Z pośrednim uczestniczeniem w wysyłce lub transporcie towarów mamy do czynienia, gdy przykładowo zaistnieją niżej wymienione sytuacje:

1. dostawca zleca wykonanie wysyłki lub transportu towarów osobie trzeciej, która dostarcza towary nabywcy,

2. wysyłka lub transport dokonywany jest przez osobę trzecią, ale dostawca ponosi całkowitą lub częściową odpowiedzialność za dostarczenie towarów do nabywcy,

3. dostawca wystawia nabywcy fakturę i pobiera od niego opłatę za wysyłkę lub transport, opłatę tą przekazuje osobie trzeciej organizującej wysyłkę lub transport,

4. dostawca zachęca nabywcę w dowolny sposób do skorzystania z usług transportowych osoby trzeciej, umożliwia kontakt lub przekazuje przewoźnikowi informacje niezbędne do dostarczenia towaru nabywcy

Sytuacje te wymienione są w art. 5a rozporządzenia rady UE nr 282/2011 ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Podsumowując:

SOTI to przesyłki do 15 euro wartości rzeczywistej, dostarczane na teren Unii Europejskiej od dostawców zlokalizowanych poza Unią Europejską.

II. Miejsce rozliczenia podatku VAT od transakcji SOTI

Miejsce dostawy towarów jest tożsame z miejscem dopuszczenia do obrotu w UE, miejscem importu, miejscem rozliczenia podatku VAT.

Według ogólnej zasada, zapisanej w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, miejsce dostawy (miejsce rozliczenia podatku VAT) towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę, nabywcę lub przez osobę trzecią jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu.

Od 1 lipca 2021 wprowadzona wyjątki od tej zasady dotyczące sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI). Dodano w art. 22 ust 1 pkt. 1b i pkt 1c ustawy VAT. Zgodnie z tymi przepisami miejscem dostawy (poboru podatku VAT) w przypadku SOTI jest miejsce zakończenia wysyłki lub transportu towarów.

Miejscem dostawy w przypadku SOTI jest miejsce zakończenia wysyłki lub transportu towarów, gdy:

a) towary są importowane na terytorium innego państwa członkowskiego niż to, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów (państwo importu nie jest państwem przeznaczenia towarów),

b) towary są importowane na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów pod warunkiem, że podatek VAT należny z tytułu SOTI ma zostać zadeklarowany w procedurze importu IOSS (państwo importu jest równocześnie państwem przeznaczenia)

Podsumowując:

Przy rozliczaniu transakcji SOTI nie ma znaczenia siedziba dostawcy, ważne jest miejsce dostawy. Ustalając miejsce dostawy (opodatkowania) w pierwszej kolejności ustalamy państwo importu, w przypadku, gdy państwo importu jest jednocześnie miejscem dostarczenia towaru, ustalamy, czy dostawca korzysta procedury importu.

Przykład 1
Towary o wartości poniżej 150 euro są importowane z Chin. Dostawca ma siedzibę w Chinach, dostarcza towary do konsumenta w Polsce. Państwem importu są Niemcy, tu jest odprawa celna. Dostawca korzysta z procedury importu. Miejscem dostawy (opodatkowania) jest Polska.
Przykład 2

Towary o wartości poniżej 150 euro się importowane z Chin. Dostawca ma siedzibę w Polsce, dostarcza towary do konsumenta w Polsce. Państwem importu jest Polska, jeżeli dostawca korzysta z procedury importu to miejscem dostawy (opodatkowania) jest Polska, jeżeli dostawca nie korzysta z procedury importu to miejscem dostawy i opodatkowania są Chiny.

III. Uproszczenia w rozliczaniu SOTI
Ustawodawca wprowadził dwa rodzaje uproszczeń związanych z poborem i rozliczaniem podatku VAT od sprzedaży na odległość towarów importowanych SOTI:
1. Procedura IOSS
2. Procedura USZ

Od 1 lipca 2021 wprowadzono szczególną procedurę dotyczącą sprzedaży na odległość towarów importowanych o niskiej wartości tzw. importowy punkt kompleksowej obsługi (Import One Stop Shop – IOSS). Jest to system elektroniczny umożliwiający podatnikom dokonującym sprzedaży na odległość towarów importowanych o niskiej wartości na rzecz konsumentów z państw członkowskich zadeklarowanie i zapłacenie podatku VAT w państwie członkowskim identyfikacji.
Procedura importu IOSS przeznaczona jest dla:

• przedsiębiorców, którzy dokonują sprzedaży na odległość towarów importowanych z państwa trzeciego w przesyłkach o wartości rzeczywistej do 150 euro,

• przedsiębiorców udostępniających interfejs elektroniczny, za pomocą którego ułatwiają sprzedaż towarów importowanych z państwa trzeciego w przesyłkach o wartości rzeczywistej do 150 euro.

Podmiot ułatwiający sprzedaż dla potrzeb VAT jest traktowany tak, jakby sam sprzedawał towary.

Z procedury importu IOSS wyłączone są:

• Transakcje sprzedaży towarów objętych akcyzą,

• Transakcje pomiędzy przedsiębiorcami B2B.

Podatnik chcąc skorzystać z uproszczeń w rozliczaniu podatku VAT od transakcji SOTI rejestruje się do procedury importu IOSS w państwie identyfikacji. Po zarejestrowaniu otrzymuje numer identyfikacyjny na potrzeby IOSS. Zarejestrowany podatnik, składa miesięczne elektroniczne deklaracje i płaci należny VAT od transakcji SOTI w swoim państwie członkowskim. Nie musi rejestrować się jako podatnik VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Procedura IOSS jest fakultatywna, podatnik sam decyduje o takim sposobie rozliczania. Po wybraniu procedury IOSS podatnik jest zobowiązana do rozliczania w tej procedurze wszystkich towarów o małej wartości sprzedawanych konsumentom w całej unii europejskiej. Import, zgłoszonych towarów z ważnym numerem identyfikacyjnym na potrzeby IOSS jest zwolniony z podatku VAT w imporcie. Towary o wartości do 150 euro korzystają również ze zwolnienia z cła. Taka procedura rozliczania podatku VAT przyspiesza odprawę celną. Podatek VAT jest pobierany przy sprzedaży towarów i odprowadzany według procedury IOSS. Administracja podatkowa państwa identyfikacji rozdziela otrzymaną kwotę VAT od transakcji SOTI między państwa członkowskie w których towary były sprzedane konsumentom.
Państwo członkowskie identyfikacji to według art. 138a pkt 5 znowelizowanej ustawy VAT państwo członkowskie:

a) które podatnik niemający siedziby na terytorium Unii Europejskiej wybiera w celu złożenia zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury importu,

b) w którym podatnik posiada:

- siedzibę działalności gospodarczej albo

- stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, albo

- stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, które wybiera w celu złożenia zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury importu, jeżeli nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, ale posiada więcej niż jedno stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej.

Podatnik, który nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Unii Europejskiej, chcąc zarejestrować się do procedury importu musi ustanowić pośrednika, który działa w jego imieniu i na jego rzecz. Pośrednik musi być jest czynnym podatnikiem VAT w państwie członkowskim identyfikacji. Warunki i zasady ustanawiania pośrednika są takie same jak w przypadku ustanawiania przedstawiciela podatkowego. Pośrednik odpowiada solidarnie z podatnikiem za zobowiązania podatkowe, które rozlicza w jego imieniu.

Obowiązki podatnika zgłoszonego do procedury IOSS to:

1. Prowadzenie ewidencji transakcji SOTI

Ewidencja prowadzona jest elektronicznie, zgodnie z wymogami art. 63c ust.2 rozporządzenia wykonawczego Rady UE 282/2011. Ewidencja ta udostępniana jest na każde wezwanie. Ewidencję należy przechowywać przez 10 lat.

Ewidencja musi zawierać następujące informacje:

a) oznaczenie państwa członkowskiego konsumpcji, w którym dokonywana jest dostawa towarów,

b) opis oraz ilość towarów będących przedmiotem dostawy,

c) datę dokonania dostawy towarów,

d) podstawę opodatkowania ze wskazaniem zastosowanej waluty,

e) wszelkie kolejne kwoty podwyższające lub obniżające podstawę opodatkowania,

f) zastosowaną stawkę VAT,

g) kwotę należnego VAT ze wskazaniem zastosowanej waluty,

h) datę i kwotę otrzymanych płatności,

i) w przypadku, gdy wystawiono fakturę - informacje zawarte na fakturze,

j) informacje wykorzystywane do określenia miejsca, w którym rozpoczyna się i kończy wysyłka lub transport towarów do nabywcy,

k) wszelkie dowody dotyczące możliwych zwrotów towarów, w tym podstawę opodatkowania i zastosowaną stawkę VAT,

l) numer zamówienia lub niepowtarzalny numer transakcji,

m) niepowtarzalny numer przesyłki w przypadku, gdy podatnik ten bezpośrednio uczestniczy w dostarczaniu towarów.

2. Składanie deklaracji rozliczających transakcje SOTI

Deklaracje rozliczające składane są do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Kwoty podatku należnego wyrażane są w euro. Wpłaty dokonywane są w euro. Korekty deklaracji sporządzane są w deklaracji za bieżący okres rozliczeniowy. Korekty są możliwe w ciągu 3 lat od daty upływu terminu do złożenia deklaracji korygowanej.

Podatnik zarejestrowany do procedury IOSS nie ma obowiązku wystawiania faktur VAT dokumentujących transakcje SOTI, jeżeli zdecyduje się wystawić fakturę, to wystawia ją zgodnie z zasadami fakturowania obowiązującymi w państwie członkowskim identyfikacji. Transakcje SOTI są zwolnione z obowiązku rejestracji w kasie fiskalnej.
Podsumowując:

W procedura IOSS podatek należny państwu członkowskiemu konsumpcji płacony jest za pośrednictwem państwa identyfikacji, podatek pobierany jest w momencie sprzedaży (dotychczas podatek był pobierany w momencie importu przez organy celne).

USZ to tzw. szczególna procedura dotycząca deklarowania i zapłaty podatku z tytułu importu towarów przez osoby zgłaszające towary organom celnym. Osoby zgłaszające towar organom celnym, to: operator pocztowy, firma kurierska, agencja celna.
Według art. 138i znowelizowanej ustawy VAT w przypadku importu towarów (z wyłączeniem towarów podlegających akcyzie) w przesyłkach o wartości rzeczywistej do 150 euro, których wysyłka lub transport kończy się na terytorium kraju, osoba zgłaszająca towary w imieniu własnym i na rzecz osoby, dla której towary są przeznaczone, zwana dalej „osobą odpowiedzialną za pobór podatku” może wykazywać pobrany podatek z tytułu importu towarów w deklaracjach składanych za okresy miesięczne, zwanych dalej „deklaracjami miesięcznymi”

Za deklarację miesięczną o której mowa wyżej uznaje się sumę zgłoszeń celnych, dokonywanych według miejsca przedstawienia towarów organom celnym, zawierających całkowitą kwotę podatku pobranego w miesiącu, za który składane są te zgłoszenia celne. Osoba odpowiedzialna za pobór podatku jest obowiązana do wpłacenia pobranego podatku w terminie do 16 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek został pobrany.
Osoba odpowiedzialna za pobór podatku prowadzi w postaci elektronicznej ewidencję towarów importowanych objętych procedurą USZ. Ewidencja ta nie jest sformalizowana. Ma być prowadzona w sposób pozwalający na prawidłowe obliczenie i pobór podatku oraz wykazanie całkowitej kwoty pobranego podatku w deklaracji miesięcznej, a także sprawdzenie przez organ celny prawidłowości pobranego i wykazanego podatku. Ewidencja ma zawierać dane w odniesieniu do każdego towaru będącego przedmiotem importu, w tym kwotę obliczonego podatku, datę doręczenia towaru i poboru podatku. Ewidencja ma być przechowywana przez okres 10 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu. Ewidencja jest udostępniana przez osobę odpowiedzialną za pobór podatku drogą elektroniczną na każde żądanie organu celnego.

Procedura USZ jest fakultatywna, może być stosowana, gdy nie jest zastosowana procedura IOSS.

Podsumowując:

Procedura USZ to uproszczony i odroczony sposób pobierania podatku VAT od importu małych przesyłek przez osoby dokonujące zgłoszeń celnych tych przesyłek.